Od prekursorek po liderki innowacji. Dlaczego warto wybrać karierę w IT?
Jeszcze kilkanaście, kilkadziesiąt lat temu branża technologiczna była postrzegana jako domena mężczyzn. Stereotypy głosiły, że dziewczynki są lepsze z języka polskiego, a chłopcy z matematyki. Tymczasem historia informatyki pokazuje coś zupełnie innego: kobiety odgrywały w niej kluczową rolę od samego początku. Dziś coraz więcej z nich pracuje jako programistki, analityczki danych, architektki systemów czy liderki projektów technologicznych. I chociaż wciąż muszą pokonywać wiele barier, są silnym głosem w branży, która kształtuje przyszłość świata.
Pionierki technologii – kobiety, które zmieniły bieg historii
Mało kto wie, że pierwszą programistką w historii była kobieta – Ada Lovelace, brytyjska matematyczka żyjąca w XIX w. Współpracując z Charlesem Babbage’em nad jego maszyną analityczną, stworzyła algorytm, który uznaje się za pierwszy program komputerowy.
W czasie II wojny światowej kobiety zaczęły odgrywać kluczową rolę w rozwoju technologii obliczeniowych. Wiele z nich wykonywało ręcznie skomplikowane obliczenia matematyczne. To właśnie w tym okresie sześć kobiet – Kay McNulty, Betty Snyder, Marlyn Wescoff, Ruth Lichterman, Frances Bilas i Jean Jennings – zostało zatrudnionych do programowania ENIAC-a, pierwszego w pełni elektronicznego komputera. Choć początkowo uważano ich pracę za „techniczną”, z perspektywy czasu wiadomo, że były one pionierkami nowoczesnego programowania.
W tym samym okresie swoje działania rozpoczęła Grace Hopper – dziś jedna z najbardziej znanych postaci w historii informatyki. Hopper stworzyła pierwszy kompilator oraz przyczyniła się do rozwoju języka COBOL, dzięki któremu maszyny „nauczyły się” języka przypominającego naturalną mowę. To także ona spopularyzowała termin „bug” w kontekście błędów komputerowych, po tym jak jej zespół odkrył ćmę zakleszczoną w przekaźniku komputera.
W latach 60. i 70. kobiety odegrały także ogromną rolę w programie kosmicznym. Katherine Johnson, Dorothy Vaughan i Mary Jackson – afroamerykańskie matematyczki zatrudnione w NASA – dostarczały precyzyjnych obliczeń niezbędnych do realizacji misji załogowych, w tym lotu Johna Glenna na orbitę Ziemi. Jedną z bohaterek ery kosmicznej była również Margaret Hamilton, kierowniczka zespołu programistów odpowiedzialnych za oprogramowanie pokładowe misji Apollo 11. To m.in. dzięki jej pracy, a także wyjątkowej odporności systemu na błędy, możliwe było bezpieczne lądowanie ludzi na Księżycu.
W latach 80., wraz z rozwojem komputerów osobistych, kobiety uczestniczyły także w projektowaniu ich „ludzkiej strony”. Susan Kare, graficzka i projektantka, stworzyła wiele kultowych ikon i czcionek dla pierwszego Macintosha. To ona zaprojektowała m.in. ikony kosza, zegara czy „radosnej” i „smutnej” twarzy komputera, które uczyniły interfejsy bardziej zrozumiałymi i przyjaznymi użytkownikom.
W Polsce również nie brakowało wyjątkowych kobiet związanych z programowaniem i technologią. W latach 60. i 70. pracę przy komputerze Odra i maszynach cyfrowych prowadziły m.in. Jowita Koncewicz, Maria Łęcka, Lidia Zajchowska, Elżbieta Jezierska-Ziemkiewicz, Barbara Wiśniowska czy Alicja Kuberska. Brały udział w pionierskich projektach, tworzyły zespoły ekspertek w Instytucie Maszyn Matematycznych w Warszawie (IMM) czy Wrocławskich Zakładach Elektronicznych ELWRO. Polki uczestniczyły również w rozwijaniu oprogramowania do zastosowań przemysłowych, bankowych i wojskowych w czasach, gdy pojęcie „kariera w IT” jeszcze nie istniało.
Dziś kobiety pracujące w IT nie są już wyjątkiem – choć nadal jest ich mniej niż mężczyzn. Znajdziemy je w zespołach największych firm technologicznych, startupach, instytutach badawczych i organizacjach pozarządowych. Susan Wojcicki, przez wiele lat szefowa YouTube’a, pokazała, że kobieta może stać na czele jednej z największych platform internetowych świata. Reshma Saujani, założycielka ruchu „Girls Who Code”, zachęca dziewczynki do nauki programowania, przełamując stereotypy i dając im narzędzia do tworzenia własnej przyszłości.
Kobiety w IT jako role model
Obecność kobiet w branży technologicznej ma ogromne znaczenie nie tylko dla równości, ale też dla rozwoju samej technologii. Gdy dziewczynki widzą kobiety odnoszące sukcesy w zawodach technologicznych, łatwiej im wyobrazić sobie siebie w podobnej roli.
Kobiety w IT stają się liderkami społeczności, które zachęcają kolejne pokolenia do odważnych wyborów. Pokazują, że można łączyć pasję do technologii z empatią, kreatywnością i odpowiedzialnością społeczną. Ich obecność niweluje wykluczenie, pokazuje, że cyfrowy świat może i powinien być tworzony przez ludzi o różnych umiejętnościach i supermocach.
Dlaczego warto wybrać karierę w IT?
Branża technologiczna oferuje niezwykle szerokie możliwości rozwoju – i to nie tylko w programowaniu. IT to także projektowanie interfejsów, analiza danych, zarządzanie projektami, tworzenie gier, rozwój sztucznej inteligencji czy cyberbezpieczeństwo. Wiele tych ról wymaga nie tylko kompetencji technicznych, ale także zdolności komunikacyjnych, wrażliwości na potrzeby użytkowników, kreatywności i umiejętności pracy w grupie – czyli kompetencji, które kobiety często wnoszą do zespołów na swój wyjątkowy sposób.
Wybierając karierę w IT, kobieta nie tylko zyskuje możliwość realizacji zawodowej, ale staje się też częścią zmiany społecznej. Pokazuje innym, że miejsce wśród programistów czy twórców technologii jest także dla nich.
Przyszłość należy do wszystkich
Walka ze stereotypami nie kończy się na inspirujących historiach – potrzebujemy systemowych działań: wspierania dziewczynek w edukacji, pokazywania różnorodnych ścieżek kariery, tworzenia bezpiecznego i wspierającego środowiska pracy. Liczy się każdy krok: każda dziewczyna, która wybierze technologię, każda nauczycielka, która dostrzeże talent, każda kobieta, która opowie swoją historię.
Kobiety w IT to nie przyszłość – to teraźniejszość. Warto iść tą drogą, bo każda z nas może być twórczynią rozwiązań, które zmieniają świat. Przekonają się o tym już niebawem uczestnicy projektu Klub Cyfrowych Możliwości (KCM). To ogólnopolska inicjatywa, która w latach 2025–2029 pomoże dzieciom z mniejszych miejscowości, a zwłaszcza dziewczynkom, wejść w świat m.in. programowania, robotyki, sztucznej inteligencji czy cyberbezpieczeństwa.
Zajęcia będą prowadzone przez studentki kierunków technicznych – mentorki i edukatorki, które nie tylko podzielą się swoją wiedzą, ale przede wszystkim staną się wzorami do naśladowania. Takie spotkania mogą stać się punktem zwrotnym w myśleniu młodych osób o przyszłości zawodowej.
Klub Cyfrowych Możliwości to coś więcej niż zajęcia z technologii: to bezpieczna przestrzeń, w której dzieci mogą eksperymentować, zadawać pytania i odkrywać swoje mocne strony. Wspierane przez nauczycieli i społeczność lokalną, staną się miejscem rozwoju kompetencji cyfrowych, ale też odwagi, współpracy i kreatywności.
Więcej informacji na stronie klubcyfrowychmozliwosci.pl.
